Umiejętność mówienia przychodzi naturalnie i pozornie bez wysiłku w pierwszych latach życia. Jednakże nauka języków obcych fascynuje psychologów i neuronaukowców, których ciekawi ta ludzka zdolność porozumiewania się. Udowodniono, że uczenie się i przetwarzanie mowy jest zwykle zdominowane przez lewą półkulę mózgu, która jest biegła w zadaniach wymagających logiki i analitycznego myślenia. Jednak w niedawnych badaniach zbadano przepływ informacji w mózgu podczas przetwarzania zrozumiałej mowy w języku angielskim i chińskim mandaryńskim. Stwierdzono, że podczas rozpoznawania znaczenia słów w języku chińskim występuje dynamika neuronalna między lewą i prawą półkulą mózgu.
Jak to się dzieje: czyli tworzenie “sieci” w czasie rzeczywistym
Na przykład, język wymaga rozpoznawania słów i ich znaczeń w czasie rzeczywistym. Wymaga to, aby dźwięki słyszane w mowie – dekodowane w korze słuchowej – były zintegrowane z wiedzą o tym, co znaczą – w korze czołowej. Chiński mandaryński to język tonalny, w którym te same podstawowe dźwięki mogą odnosić się do bardzo różnych rzeczy w zależności od tonu, z jakim się nim mówi. W języku innym niż tonalny, takim jak angielski, ton może przekazywać emocjonalne informacje o osobie mówiącej, ale nic nie wskazuje na znaczenie wypowiadanego słowa.
Badania
Obecnie grupa chińskich badaczy, kierowana przez Jianqiao Ge z Uniwersytetu Pekińskiego w Pekinie, odkryła, że te różnice między chińskim mandaryńskim a angielskim zmieniają sposób działania sieci mózgowych.
Naukowcy wykorzystali podstawowe różnice między chińskim mandaryńskim a angielskim, aby zbadać różnice między sieciami językowymi rodzimych użytkowników języków tonalnych i nietonalnych. Trzydziestu rodzimych użytkowników języka chińskiego zostało dopasowanych pod względem wieku, płci i sprawności (wszyscy byli praworęczni) z próbą rodzimych użytkowników języka angielskiego. Wszyscy uczestnicy słuchali zrozumiałej i niezrozumiałej mowy i zostali poproszeni o ocenę płci mówiącej.
Osoby posługujące się językiem angielskim i chińskim mandaryńskim wykazały aktywność mózgu w lewej półkuli mózgu. Jednak osoby posługujące się mandaryńskim wykazały również aktywność mózgu w prawej półkuli mózgu, regionie ważnym dla przetwarzania muzyki poprzez rejestrowanie różnych wysokości i tonów. Osoby posługujące się językiem angielskim używają tonów do przekazywania informacji emocjonalnych, ale nie do przekazywania czegokolwiek o znaczeniu słowa. W języku tonalnym, takim jak mandaryński, te same podstawowe dźwięki mogą odnosić się do bardzo różnych znaczeń w zależności od towarzyszącego mu tonu.
Odkrycia podkreślają wagę rozwijania dwustronnej sieci między dwiema półkulami mózgu, aby mówić i rozumieć języki, szczególnie w przypadku języków tonalnych, takich jak chiński mandaryński.
Agata Koźlińska